ကာကြယ္ေဆး........ကာ......ကြယ္........ေဆး

 ကာကြယ္ေဆး.....  သမီးကို ရြာမွာ ျပန္ေမြးၿပီး ၃ လသမီးက် စင္ကာပူကို ျပန္ေခၚလာမယ္လို႕ စီစဥ္ထားတာမို႕ စလံုးက ကာကြယ္ေဆး၊ ရြာက ကာကြယ္ေဆး မတူတာေတြရွိၿပီး ကေမာက္ကမ ျဖစ္မွာစိုးလို႔ သမီးေလးကို ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ကတည္းက ဒီကာကြယ္ေဆးဆိုတာ ကို ကြ်န္မ ေလ့လာ၊စံုစမ္း၊ စပ္စုေနခဲ့တာ....။ သမီး ၅လခြဲမွပဲ ျပန္လာျဖစ္ေတာ့ အတြဲလိုက္ ထိုးရမယ့္ ေဆးေတြအတြက္ ကေမာက္ကမ မျဖစ္ခဲ့ဘူး၊ 

သမီးကို ျပည္မွာေမြးၿပီး ရြာက ေဆးရံုမွာ ေရာက္ေရာက္ခ်င္း  ေမြးစာရင္းလုပ္ထားေတာ့ အစိုးရ စီမံခ်က္နဲ႔ ကာကြယ္ေဆးထိုးမဲ့ စာရင္းထဲ ပါၿပီးသားေပါ့။ ဘီပိုးကာကြယ္ေဆးတစ္ခုပဲ အျပင္က ဝယ္ထုိးခဲ့တယ္။ ေမြးေမြးခ်င္းထိုးလို႔ရတယ္လို႔ ဖတ္ထားဖူးလို႔ ေမြးခဲ့တဲ့ ေဆးရံုမွာပဲ ထိုးခဲ့တယ္။ ဒါေတာင္ ကြ်န္မက ေဆးရံုကို ၾကိဳမေျပာမိလို႔  သမီးေလး ၄ ရက္သားက်မွ ပထမဆံုး ဘီပိုး ကာကြယ္ေဆး ထိုးရတယ္။ 

ကေလးအထူးကုဆရာဝန္မႀကီးနဲ႔ ေနာက္ကပါလာတဲ့ ဆရာဝန္၊ သူနာျပဳတစ္စု သမီးေလး အိပ္ေနတဲ့ အိပ္ရာေလးကို ဝိုင္းလိုက္ၾကကတည္းက (ဗိုက္ခြဲထားလို႕ အိပ္ရာေပၚမွာ ပက္လက္ျဖစ္ေနတဲ့ ) ကြ်န္မ မ်က္ႏွာမသာယာေတာ့ဘူး။ ခဏေနေတာ့ သမီးေလးရဲ႕ စူးစူးဝါးဝါး ငိုသံ "အား... အား..." ဆိုၾကားရေတာ့ သနားလြန္းလို႔ ဆရာဝန္ေတြ အခန္းဝေရာက္ေလာက္ ထိပဲ ထိန္းႏိုင္ၿပီး ကြ်န္မ မ်က္ရည္ျဖိဳင္ျဖိဳင္က်ေတာ့တယ္။ မီးတြင္းထဲမွာ ငိုရင္ ေခါင္းကိုက္တတ္တယ္ ဆိုၿပီး  သတိေပးၾကေပမယ့္ သမီးေလးက အငိုတိတ္တဲ့ထိ ကြ်န္မမွာ တရႈံ႕ရႈ႕ံငိုေကာင္းတံုး...။

(ဒီတစ္ခါပါပဲ... ေနာက္ထပ္ကာကြယ္ေဆးေတြထိုးေတာ့ သမီးနဲ႔အတူ အေမလုပ္သူပါ မ်က္ရည္ လိုက္မက်ေတာ့ပါဘူး  :P)

ကြ်န္မငိုေနေတာ့ ေမာင္ႀကီးက "ကိုယ့္သမီးေလး ေကာင္းဖို႕လုပ္တာပဲ၊ ဝမ္းေတာင္သာရအံုးမွာ ... မငိုနဲ႔ ....တိတ္..တိတ္... " လို႔႔ုုု ေခ်ာ့ပါတယ္။ ညေနပိုင္း သမီးကို အသားဝါ စစ္ဖို႔ ေသြးလာေဖာက္ေတာ့ ေအာ္ငိုရျပန္တဲ့ သမီးကို ကြ်န္မက "သမီးေလး မငိုနဲ႔ ၿပီးၿပီ " လို႔ ေခ်ာ့ေနတံုး ေမာင္ႀကီးေပ်ာက္ေနလို႔ ရွာၾကည့္ေတာ့ ကြ်န္မနဲ႔ သမီးအိပ္ေနတဲ့ ကုတင္ေျခရင္းဘက္ အခန္းဝ ေထာင့္ကေလးမွာ စိတ္မေကာင္းျခင္းႀကီးစြာ လို႔ ေဖာ္ျပေနတဲ့ မ်က္ႏွာအိုအိုနဲ႕ သမီးေလးကို စိုက္ၾကည့္ေနလုိက္တာ.... ။ ဆရာဝန္မေလး ျပန္ထြက္သြားမွ  မနက္က သူေျပာထားတဲ့ စကားနဲ႕ သူ႔ ျပန္ေနာက္ၿပီး ရယ္ၾကရတယ္..။ 

သမီးက ငယ္ငယ္ေလးနဲ႔ လူလည္ကေလးျဖစ္ပါသည္။ သူ႔အသက္ ၁ လခြဲမွာ ပိုလီယိုေဆး ပထမဆံုးအႀကိမ္ တိုက္ေသာအခါ အျခားကေလးေတြ အသာတၾကည္ပါးစပ္ဟ ေသာ္လည္း သူက ပါးစပ္ကို အတင္းေစ့ပိတ္ထား၍ မနည္းထည့္ရသည္။ သူ႕အလွည့္ၿပီး ျပန္ထြက္လာေတာ့ သမီးပါးေစာင္က ပန္းေရာင္စီးေၾကာင္းေလး ၂ ခုစီးက်လာ၍ ကြ်န္မက လက္ညွိဳးနဲ႔ တို႕ျပီး ျမည္းၾကည့္ေတာ့ ငန္ငန္ေလးဗ်.. ၊ ဒီကေလးမ အစက္ခ်ေဆးကို မ်ိဳမခ်ပဲ ငံုထားျပီး တျဖည္းျဖည္း ျပန္ေထြးထုတ္တာကိုး...။ ပိုလီယို အစက္ခ်ေဆး ၃ ႀကိမ္လံုး သူ ဒီနည္းနဲ႔ ေသခ်ာမေသာက္ခဲ့ေခ်။ (သမီး၏ ေသာက္ေဆးအားလံုးသည္ သမီးပါးစပ္ထဲ မထည့္ခင္ ကြ်န္မ အရင္ဆံုး ျမည္းဖူးၿပီးသားခ်ည္းျဖစ္ပါသည္။ ပိုလီယိုေဆးက် ဆရာမ ကိုယ္တိုင္ ကေလးကို အစက္ခ်တာဆိုေတာ့ ကြ်န္မ အရသာမသိရေတာ့ဘူးလို႕ စိတ္မေကာင္းျဖစ္ေနတာ သမီးေက်းဇူးေၾကာင့္ ျမည္းခြင့္ရလိုက္ပါသည္။)

မိခင္နဲ႔ကေလးေစာင့္ေရွာက္ေရးဌာနမွာ ကာကြယ္ေဆးထိုးခ်ိန္ သြားတိုင္း သူ႕ထက္ရက္ပိုင္း၊ လပိုင္းႀကီးတဲ့ကေလးေတြထက္ သူက လူေကာင္ႀကီးေနတတ္သည္။ ေပါင္မွာထိုးရေသာ DTP  ေဆးမွာ ေတာ္ေတာ္ပ်စ္သည္ထင္ပါသည္။ ထိုးခံရေသာကေလးမ်ား ေဆးအရွိန္ႏွင့္  ၁ ရက္ ၂ ရက္ ေလာက္ ဖ်ားတတ္ၾကသည္။ ညဘက္ မအိပ္ႏိုင္ပဲ အီေနတတ္ၾကသည္။ မိဘမ်ား စိတ္ညစ္ရေသာေဆးပင္..။ စိုးရိမ္စရာေတာ့ မလိုပါ။ ကေလးပါရာစီတေမာလ္ တိုက္ႏိုင္သည္ဟု ဆိုသည္။ ေရပံုမွန္ ဆက္ခ်ိဳးေပးႏိုင္သည္။  ေဆးထိုးခံရေသာေနရာမွာ အက်ိတ္ေပၚ တတ္၍ ေရခဲတံုးကပ္ေပးရသည္။ သမီးေလးမွာ ၁လခြဲသမီးတံုးက တစ္ခါသာ DTP ေၾကာင့္ ကိုယ္ေတြ တအားပူကာ တစ္ည မအိပ္ႏိုင္ပဲအီေနဖူးသည္။ အိပ္ရာေပၚခ်လိုက္သည္ႏွင့္ ထ ငိုေန၍ ကြ်န္မက ျခင္ေထာင္ထဲမွေန အုတ္နံရံကို ေခါင္းအံုးခံ ေက်ာမွီ၍ သမီးကို တင္ပ်ဥ္ေခြေပၚ တင္သိပ္ကာ အိပ္ရသည္။ ျခင္သံ တဝီဝီနားဆင္ၿပီး အိပ္ခဲ့ရေသာညေပ။ မမေလးက လာေစာင့္ အိပ္ေပးမည္ ဆိုေသာ္လည္း ကြ်န္မ လက္မခံ၊ သမီးကလည္း သူ႕ႀကီးႀကီးလက္ေပၚမွာ ခါတိုင္းေနေသာ္လည္း အဲဒီညက မေအမွ မေအ ျဖစ္ေန၍ပင္။ ထိုတစ္ခါ သာ ျဖစ္၍ ေနာက္ပိုင္းထိုးေတာ့ တစ္ခဏသာ ဖ်ားၿပီး ညဘက္ ေကာင္းေကာင္းအိပ္ရွာသည္။

ဘီပိုးကာကြယ္ေဆးက ဘယ္ႏွစ္ခါထိုးထိုးရတယ္တဲ့၊ ကြ်န္မတို႔က အျပင္မွာဝယ္ထိုးတာဆိုေတာ့ မိခင္နဲ႔ကေလးက ထိုးတဲ့ အခ်ိန္မွာလည္း ဝင္ထိုးဖို႕ကေလးဆရာဝန္ကေျပာပါသည္။ ကြ်န္မတို႔ က ကာကြယ္ေဆးဆိုတာ ေရာဂါပိုးကို ခႏၵာကိုယ္ထဲ ထည့္ၿပီးေမြးထားတာ၊ အဲ့ေရာဂါဝင္ရင္ ခုခံ တိုက္ဖ်က္ဖို႔လို႔ ထင္ထားေတာ့ လိုအပ္တဲ့ အႀကိမ္ထက္ပိုထိုးမိရင္ ပိုးေတြ လိုတာထက္ပိုၿပီး ခႏၵာကိုယ္ထဲေရာက္ကုန္မယ္လို႕ေတြးမိတာ...။ ဆရာဝန္ကို ရရဲ႕လား ဆိုတာ ေမးၾကည့္ရေသးသည္။ ဆရာတတ္တယ္ ထင္မွာစိုးလို႔ ကိုယ့္အထင္ေတြေတာ့ မေျပာခဲ့ပါ။ ေျပာခ်င္ရင္လည္း သူတို႔ နားေထာင္ဖို႔ အခ်ိန္မေပးႏိုင္ပါ။ ကိုယ့္ေနာက္မွာ ျပဖို႔ တန္းစီေစာင့္ေနတဲ့ ကေလးထုႀကီးကို အားနာရပါသည္။ ရန္ကုန္ကေရာ၊ ျပည္ကေရာ ကေလးအထူးကု ၂ ေယာက္လံုးက ထိုးသာထိုးပါ၊ ရပါသည္ ဆိုမွ ထိုးမယ္ဆံုးျဖတ္ခဲ့တာ..။ 

(သို႕ေသာ္ ကိုယ္ဝင္ထုိးမယ့္ ၂ ႀကိမ္လံုး ဘီပိုးကာကြယ္ေဆး မိခင္နဲ႔ ကေလးဌာနမွာ ပါမလာပါ။ မထုိးေပးေသာ္လည္း ထိုးၿပီးေၾကာင္းမွတ္တမ္းေတြ ေရးေန၍ ကြန္ပလိန္႔တက္ခဲ့ေသးသည္ ။ တျခားလူေတြရဲ႕ ေဆးထိုးကဒ္မွာလည္း မထုိးရေသးပဲ ထိုးၿပီးၿပီခ်ည္း ေရးေနသည္။ ကေလးကာကြယ္ေဆးထိုးဖို႔၊ တိုက္ဖို႔လာၾကဆိုလို႔ ကေလးခ်ီၿပီးေရာက္လာကာ၊ ဘာေဆးေတြ ထိုးမယ္၊ တိုက္မယ္မွန္း မသိတဲ့ အေမမ်ား ဘယ္လိုလုပ္မည္နည္း၊ ျမိဳ႔နယ္ မိခင္ႏွင့္ ကေလးေစာင့္ေရွာက္ေရးဌာနက ကေလးေတြ အေမေတြ လူေတြအမ်ားႀကီးေရွ႔မွာ သူနာျပဳ ဆရာမကို ဆက္ဆရာ မလုပ္လို (ကိုယ့္ကဒ္တံုးကလည္း  တစ္ခါေျပာၿပီးၿပီ၊  ေက်နပ္ေလာက္ေသာ အေျဖမရ ၊ ခက္တာပဲဟုသာ စိတ္ထဲမွ ေရရြတ္ရင္း ျပန္ခဲ့ရသည္။ ကြ်န္မ ကိုယ္ဝန္နဲ႔တံုးက ပထမဆံုးအႀကိမ္ သြားျပ၊ စာအုပ္လုပ္တံုးကလည္း ေလာေလာဆယ္ေသာက္ေနေသာေဆးေမး၍ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ ငါးႀကီးဆီ ေသာက္ေနသည္ဟု ေျဖလိုက္ရာ၊ အဲဒီဆရာမကပဲ ျပဴးျပဴးပ်ာပ်ာႏွင့္ ကိုယ္ဝန္သည္ ငါးႀကီးဆီႏွင့္ လံုးဝ မတည့္၊ ခ်ိတတ္သည္၊ အထဲက ကေလးႏွင့္လည္း မတည့္ဟု ဆိုသည္။ ကြ်န္မမ်က္လံုးျပဴးသြားၿပီး ေမာင္ႀကီးဆီ ဖုန္းေတြ ဘာေတြ လွမ္းေခၚျပီး တိုင္ပင္ကာ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ငါးႀကီးဆီကို ဆက္မေသာက္ပဲ ရပ္ရေကာင္းႏိုးျဖစ္သြားေသးသည္။ ဆရာဝန္ညႊန္ေသာေဆးျဖစ္၍ ဆက္ေသာက္ျဖစ္သြားသည္။ ဆရာမကို အျပစ္တင္ခ်င္၊ ေလွာင္ခ်င္ေသာစိတ္ျဖင့္ ေရးျခင္းလံုးဝမဟုတ္ပါ။ ဆရာမမွာ ေခတ္မီေဆးဝါး ႏွင့္ နည္းပညာမ်ားကို ဖတ္ဖို႕ စာအုပ္၊ အခ်ိန္ ၇ွိခ်င္မွ ရွိပါလိမ့္မည္။ ဖတ္စရာ စာအုပ္ကြ်န္မတို႔ နယ္ဘက္မွ သားဖြားဆရာမ အစရွိသည့္ က်န္းမာေရးဝန္ထမ္းမ်ား မြမ္းမံသင္တန္း ေပးဖို႔ လိုသည္ဟု ကြ်န္မ အထင္ျဖစ္ပါသည္။

ျမန္မာျပည္မွ ကေလးကာကြယ္ေဆးထိုးျခင္းဇယား ေဒါက္တာရဲျမင့္ေက်ာ္စာအုပ္မွ အတိုခ်ဳပ္ကူးထားပါသည္။ စင္ကာပူမွ ဇယားကေတာ့ အလြယ္ သူ႕လင့္ခ္မွာ ဝင္ၾကည့္ႏိုင္ပါသည္။ ကြ်န္မ အခ်ိန္ရလွ်င္ စာရိုက္တင္ထားပါမည္။ ျမန္မာျပည္မွာ ကေလးျပန္ေမြးၿပီး စင္ကာပူေခၚလာမည့္အစီအစဥ္၊ (သို႕) စင္ကာပူမွာ ေမြးၿပီး ျမန္မာျပည္မွာ ကေလး ျပန္ထားမည့္ အစီအစဥ္ရွိသူမ်ားအတြက္ျဖစ္ပါသည္။

ကာကြယ္ေဆးမ်ား (ျမန္မာျပည္)  -->ေဒါက္တာရဲျမင့္ေက်ာ္စာအုပ္မွ

၁	တီဘီကာကြယ္ေဆး (BCG)	ေမြးေမြးခ်င္းပခံုးကိုထိုးရန္။ ေဆးေအာင္ပါက ထိုးၿပီး ၁ လခြဲမွ ၃ လ ၾကာလွ်င္ျပည္တည္၍ ယဥ္းလာၿပီး အမာရြတ္ ျဖစ္လာမည္။
ျမန္မာျပည္က မိခင္နဲ႕ကေလးေစာင့္ေရွာက္ေရးဌာနမွာေတာ့ အနည္းဆံုး ၁လခြဲမွ ကာကြယ္ေဆး စထိုးခိုင္းလို႕ သမီးေလး ၄၅ ရက္ျပည့္တဲ့ေန႔မွာ BCG ထိုးခဲ့တယ္။
၂	ဆံုဆို႔ ၊ၾကက္ညွာ၊ ေမးခိုင္ (DPT)	အသက္ ၁ လခြဲ၊ ၂ လခြဲ၊ ၃ လခြဲ တို႔တြင္ (၃)ႀကိမ္ ေပါင္ကိုထိုးရန္။ *ျမန္မာျပည္တြင္သံုးေသာေဆး= cellular vaccine * အခ်ိဳ႕ႏိုင္ငံမ်ားတြင္ သံုးေသာေဆး= acellular vaccine (ထိုးလက္စ ေဆးသာဆက္ထိုးရမည္ျဖစ္သည္။)
၃	ပိုလီယို (Polio vaccine)	ထိုးေဆး၊ ေသာက္ေဆး ၂ မ်ိဳးရွိ၍ ျမန္မာျပည္တြင္ ေသာက္ေဆးသံုးသည္။ * အသက္ ၁ လခြဲ၊ ၂ လခြဲ၊ ၃ လခြဲ တို႔တြင္ Trivalent (ပိုး ၃ မ်ိဳးပါသည့္ကာကြယ္ေဆး) *အမ်ိဳးသားကာကြယ္ေဆးတိုက္ေန႔မ်ားတြင္ Monovalent Vaccine ကို အားျဖည့္တိုက္ေကြ်းသည္။ **(mono တိုက္ၿပီးေသာ္လည္း Tri မတိုက္ရေသးလွ်င္ တိုက္ရဦးမည္ျဖစ္သည္။
၄	ဝက္သက္ (Measle)	အသက္ ၉ လတြင္ လက္ေမာင္း(သို႔) ေပါင္တြင္ ထိုးသည္။ အျခားႏိုင္ငံမ်ားတြင္ ၁ ႏွစ္ျပည့္မွ ထိုးသည္။ “ဝက္သက္ၿပီး”တတ္သျဖင့္ အသက္ ၁ ႏွစ္မွ ၅ ႏွစ္အတြင္း ဒုတိယအႀကိမ္ ဝက္သက္ကာကြယ္ေဆး ထပ္ထိုးသည္။ အခ်ိဳ႕ႏိုင္ငံမ်ားတြင္ အသက္ ၄ ႏွစ္မွ ၅ ႏွစ္အတြင္း ဒုတိယ အႀကိမ္ထိုးသည္။ ပထမအႀကိမ္ႏွင့္ ဒုတိယၾကား အနည္းဆံုး ၃ လျခားသင့္သည္။
၅	အသည္းေရာင္ ဘီကာကြယ္ေဆး	၀၊ ၁၊ ၆ (ေမြးေမြးခ်င္း၊၁လ၊ ၆လ .. ၃ခါထိုး) (သို႔မဟုတ္) ၁ခြဲ၊ ၂ ခြဲ၊ ၃ ခြဲ ( ၁ လခြဲ၊ ၂လခြဲ၊ ၃ လခြဲ… ၃ ခါထိုး)(သို႔မဟုတ္) ၀၊ ၁ ခြဲ၊ ၃ ခြဲ ( ေမြးေမြးခ်င္း၊ ၁ လခြဲ၊ ၃ လခြဲ … ၃ ခါထိုး) **ငယ္စဥ္က ဘီပိုးကာကြယ္ေဆးထိုးထားတိုင္း တသက္လံုး မကာကြယ္ပါ။ ငါးႏွစ္ ၁ ခါ၊ ၁ လံုးစီ ထပ္ထိုးရပါမည္။

ျမန္မာျပည္စီမံခ်က္တြင္မပါေသာ္လည္း ျပင္ပမွ ဝယ္ထိုးႏိုင္ေသာေဆးမ်ား

၁။ ဝက္သက္ကာကြယ္ေဆးအစား ဝက္သက္၊ ဂ်ိဳက္သိုး၊ ပါးခ်ိတ္ေရာင္ ၃မ်ိဳးတြဲ MMR (Measles, Mumps, Rubella vaccine) ထိုးႏိုင္သည္။

အသက္ ၁ ႏွစ္မွ ၁ ႏွစ္ခြဲအတြင္း ၁ ႀကိမ္ အသားေဆးကို ေပါင္ (သို႕) လက္ေမာင္းတြင္ ထိုးရသည္။

၂။ ဦးေႏွာက္အေျမွးေရာင္ႏွင့္ နမိုးနီးယားကာကြယ္ေဆး

Haemophilus influenza ပိုးကို ကာကြယ္သည့္ေဆး။

အသက္ ၂ လ၊ ၃ လ၊ ၄ လ၊ ၁ ႏွစ္ ၄ လ ….. ၄ႀကိမ္ထိုးရသည္။

၃။ ဦးေႏွာက္အေျမွးေရာင္ႏွင့္ နမိုးနီးယား ျဖစ္ေစေသာ အျခားပိုးမ်ားအတြက္ Pneumococcal vaccine ႏွင့္ Meningococcal vaccine တို႕မွာ အျခားႏိုင္ငံမ်ားတြင္ စသံုးေနၾကျပီ ျဖစ္သည္။  

၄။ အသည္းေရာင္ (A) ကာကြယ္ေဆး၊ ကေလးမ်ားတြင္ ဘီပိုးေလာက္ ဒုကၡ မေပးသည့္ေရာဂါျဖစ္၍ သိပ္မတြင္က်ယ္ေသးပါ။

စင္ကာပူႏိုင္ငံမွ ကေလးကာကြယ္ေဆးထိုးရန္ ဇယား http://www.huggies.com.sg/immunization-schedule-singapore.aspx သြားၾကည့္ႏိုင္ပါသည္။